दूधसागर फॉल्स, गोवा
दूधसागर धबधबा (दुधाचा सागर) हा गोवा राज्यातील मांडोवी नदीवर वसलेला चार-टायर्ड धबधबा आहे. जेव्हा गोल्लेम येथे ३१० मीटर उंचीवर पाणी खाली पडते तेव्हा ते दुधाळ पाण्यासारखे दिसते. ते पणजीपासून रस्तामार्गे ६० कि.मी. अंतरावर आहे आणि ते मडगाव-बेलागावी रेल्वे मार्गावर मडगावच्या ४६ कि.मी. पूर्वेस आणि बेळगावच्या दक्षिणेस ८० कि.मी. अंतरावर आहे. दूधसागर धबधबा भारताच्या सर्वात उंच धबधब्यांमध्ये आहे ज्याची उंची ३१० मीटर (१०१७ फूट) आहे आणि सरासरी रूंदी ३० मीटर (१०० फूट). हा धबधबा गोव्याच्या सांगुम तालुक्यात असून गोवा वनविभागाच्या कार्यक्षेत्रात येतो आणि हा भगवान महावीर वन्यजीव अभयारण्याचे भाग आहे. कर्नाटकातील कॅसल रॉक, उत्तरा कन्नड हे धबधब्याच्या मार्गाने सर्वात जवळचे रेल्वे स्टेशन आहे. अभ्यागत येथून ट्रेनमध्ये येऊ शकतात आणि दूधसागर स्टॉपवर जाऊ शकतात. दूधसागर रेल्वे स्टॉप असे स्थानक नाही जिथे प्रवाशांना प्लॅटफॉर्मची सुविधा लाभेल, प्रवाशांना आणि अभ्यागतांना रेल्वेच्या डब्याच्या खाली असलेल्या शिडीच्या साहाय्याने खाली १-२ मिनिटांच्या अनियोजित स्टॉपवर उतरावे लागते. या रेल्वे स्थानकातून, अभ्यागतांना धबधब्यावर येण्यासाठी ट्रॅकवरुन सुमारे एक किमी अंतर पायी जावे लागते. तेथे एक २०० मीटर ट्रेन बोगदा आहे जी पूर्णपणे गडद आहे, ज्यामुळे चालणे थोडे कठीण पडते. नुकतीच भारतीय रेल्वेने दूधसागर रेल्वेमध्ये प्रवाशांना बोर्डिंग / डीबोर्डिंग करण्यास बंदी घातली आहे.
या धबधब्याशी निगडित एक दंतकथा:
दूध सागराशी निगडित एक दंतकथा मानली जाते ती म्हणजे : एके काळी एक राजकुमारी होती जी घाटाच्या राजाची मुलगी होती. ही तरुण स्त्री जितकी सुंदर होती तितकीच ती नम्र होती आणि हृदयाची, मनाची आणि शरीराची शुद्धता यावर विश्वास ठेवत होती. ती आख्यायिका अशी आहे की ती दररोज तिच्या वडिलांच्या वाड्याजवळील तलावात आंघोळ करीत असे. तिच्या आंघोळीनंतर ती आणि तिचे दासी तळ्याच्या किनाऱ्यावर एकत्र जमल्या आणि त्या राजकुमारीने एक जगभरून दूध पिले. असे म्हटले जाते की ते जग सोन्याने बनविले गेले होते आणि चमचमीत हिरे घातलेले होते. एक दिवस, राजकन्या तिचे दूध पीत असताना, एक तरूण आणि देखणा राजपुत्र जवळच्या जंगलात जात होता. बायकांचे हास्य आणि बोलणे ऐकून तो थांबला आणि त्याने एक नजर रोखली. असे मानले जाते की राजकन्या तिची आंघोळ करायला जात असताना कपडे कमी असल्यामुळे तिची दासी पाण्यात दूध टाकते जेणेकरून तिला कोणी बघू नये व ते एका पडद्याचे काम करेल. राजकुमारीची नम्रता जपणारी दुधाची ही झोळी दूधसागर धबधब्याचे नाव आहे.
दूधसागर ट्रेक
दूधसागर ट्रेकचा सर्वसामान्यांसाठी बंद बंदोबस्त ठेवण्यात आला आहे. दूधसागर रेल्वे ट्रेक अधिकृतपणे सर्वसामान्यांसाठी बंद करण्यात आला आहे पण दूधसागर फॉल्सच्या तळापर्यंतचा ट्रेक अजूनही सर्वांसाठी खुला आहे. तेथे जाण्यासाठी दोन मार्ग आहेत. पहिला ट्रेक कुलेमपासून सुरू होतो आणि धबधब्याच्या तळापर्यंत जीपच्या मागोमाग जातो. दुसरा पर्याय रेल्वेमार्गामार्गे आहे जो साधारणपणे ११ किमी अंतरावर आहे. आपण सोनौलीम स्थानकापर्यंत ट्रेक करू शकता आणि मड मार्गावर परत येऊ शकता. पावसाळ्यात ट्रेक सुरू करण्यासाठी मार्गदर्शक घेणे आणि लाइफ जॅकेट घेणे बंधनकारक असते. अन्यथा जंगलात आत प्रवेश करणे प्रतिबंधित आहे कारण या भागात अतिवृष्टीचा अनुभव आहे आणि पडझडीच्या आसपासचे पाणी विस्थापन संभाव्यतः खूप मोठे आहे.
भौगोलिक वर्णन
दूधसागर धबधबा ३१० मीटर (१०१७ फूट) उंचीची आणि सुमारे १०० फूट रुंदीचे मापन करते. धबधबा जवळ-उभ्या खडकावरन जाताना तीन प्रवाहात विभागला जातो, ज्यामुळे खरोखरच एक भव्य दृश्य बनते. हा धबधबा स्थानिक लोकांकरिता तांबडी सुरला म्हणूनही ओळखला जातो. धबधब्याच्या सभोवतालचा परिसर जंगलातील असून भगवान महावीर वन्यजीव अभयारण्यात येतो. या ठिकाणी असंख्य प्राणी व पक्षी आहेत, नीट बारकाईने पाहिल्यास काहींना ते दिसूही शकतात. गोवा वनविभागाकडून धबधब्याचे रस्ते सांभाळले जातात, जे अभ्यागतांना प्रवेशासाठी नाममात्र फी घेतात आणि फोटोग्राफीसाठी जास्त शुल्क घेतात (स्टिल कॅमेर्‍यासाठी ३०० रुपये आणि व्यावसायिक उपकरणांसाठी ५००० रुपये पर्यंत).
अनेक चित्रपटांमध्ये दूधसफर फॉल्स आपल्याला बघायला मिळेल. जसे की बॉलिवूडचा प्रसिद्ध चित्रपट चेन्नई एक्सप्रेस मध्ये जो धबधबा दाखवण्यात आला आहे तो म्हणजेच दूधसागर फॉल्स.
0 Comments