ब्रिहदेश्वर मंदिर /Brihadeshwara Temple
ब्रिहदेश्वर मंदिर (पेरुवदैरियार कोविल) एक हिंदू मंदिर आहे, जो भारताच्या तमिळनाडू राज्यातील तंजावर येथे स्थित आहे. त्याला पेरिया कोविल, राजाराजेश्वर मंदिर आणि राजाराजेश्वरम असेही म्हणतात. हे भारतातील सर्वात मोठ्या मंदिरांपैकी एक आहे आणि चोल काळात द्रविड आर्किटेक्चरचे हे एक उदाहरण आहे. सम्राट राजा चोल प्रथम यांनी बांधले आणि हे मंदिर १०० एडी मध्ये पूर्ण झाले, हे मंदिर २०१० मध्ये १००० वर्ष जुने झाले. हे मंदिर युनेस्कोच्या जागतिक वारसास्थळाचा(UNESCO World Heritage Site) एक भाग आहे, ज्याला “ग्रेट लिव्हिंग चोल मंदिरे” म्हणून ओळखले जाते, यात इतर दोन बृहदेश्वर मंदिर सुद्धा आहेत : गंगाकोंडा चोलपुरम आणि ऐरावतेश्वर मंदिर.
मंदिर हे एक भव्य वास्तुशिल्पाचे बांधकाम आहे आणि मंदिरात येणाऱ्या कोणालाही आश्चर्य वाटण्याचे थांबवणार नाही. १३०,००० टनांहून अधिक ग्रॅनाइट वापरुन बनवलेल्या या कल्पित वास्तूमुळे दक्षिण भारतीय राजांची वास्तू बनवण्यात असलेले कौशल्य दिसून येते.
आर्किटेक्चर, स्टोन अँड कॉपर, आयकॉनोग्राफी, चित्रकला, नृत्य, संगीत, दागदागिने आणि खोदकाम या प्रत्येक कलाकुसरांचे हे भांडार आहे. हे मंदिर कोरीव संस्कृत आणि तमिळ संग्रहण सुलेखणाचे उत्कृष्ट उदाहरण आहे. या मंदिराच्या बांधकाम कलेचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्याच्या घुमटाची सावली पृथ्वीवर कधीच पडत नाही. मंदिरात स्थापित विशाल, भव्य शिवलिंग पाहून त्यांचे नाव बृहद्देश्वर योग्य असल्याचे दिसते.
२१६ फूट उंच टॉवर मंदिराच्या अभयारण्यापासून बांधलेले हे मंदिर आहे. हा तेजस्वी बुरुज दुरूनच शहरात प्रवेश करणारे कुणी पाहू शकतो. आणखी एक चित्तथरारक गोष्ट जी पाहणाऱ्याला नक्कीच चकित करते ती म्हणजे मंदिरात बांधलेली भव्य नंदी पुतळे; त्याची उंची सुमारे दोन मीटर, लांबी सहा मीटर आणि रुंदी अडीच मीटर आहे आणि एका दगडापासून बनविलेल्या पुतळ्याचं तब्बल २० टन वजन आहे. मंदिराच्या वरच्या मजल्याच्या बाह्य भिंतींवर भरतनाट्यम या प्रसिद्ध शास्त्रीय नृत्याची विविध मुद्रा काळजीपूर्वक कोरलेली आहेत.
ज्या प्लॅटफॉर्मवर मंदिर बांधले गेले त्याची उंची ५ मीटर आहे. मंदिराच्या बाहेरील तटबंदी किल्ल्याप्रमाणे बांधली गेली आहे. मंदिरात दोन प्रवेशद्वार आहेत.
मंदिराच्या मध्यभागी नंदी बैलची मूर्ती आहे. मंदिरात दोन हॉल असून त्यांना मंडप देखील म्हणतात. एक सभागृह स्तंभस्त आहे तर दुसरे सभागृह. याखेरीज आणखी बरीच मंदिरे आहेत.
येथे पूजले जाणारे प्राथमिक देवता भगवान शिव आहेत ज्यांची प्रतिमा आतील गर्भगृहात स्थापित आहे.
0 Comments